مقایسه خواص مکانیکی ریز ساختار مارتنزیت بازگشت داده شده و ریزساختار فریت- بینیت- مارتنزیت در فولاد ۴۲crmo۴

در این پژوهش، خواص مکانیکی ریزساختار مارتنزیت بازگشت داده شده با ریز ساختار سه فازی فریت-بینیت-مارتنزیت در فولاد کم آلیاژ پر استحکام 42crmo4 مقایسه می شود. در این راستا نمونه های فولادی تحت دو نوع عملیات حرارتی کوئنچ-بازگشت، برای ایجاد مارتنزیت بازگشت داده شده و عملیات کوئنچ پله ای برای ایجاد ساختار سه فازی، قرار گرفت. نتایج آزمایشهای کشش نشان داد که در صورت تشکیل زمینه ریزساختار از فاز فریت، پدیده افت تسلیم اتفاق می افتد. این پدیده در ریزساختار مارتنزیت بازگشت داده شده و نیز آن دسته از نمونه های سه فازی که در آنها فاز سخت (بینیت- مارتنزیت) زمینه ریزساختار را تشکیل می داد، مشاهده نشد. ایـجاد نابه جایی ها در فاز فریت بر اثر استحاله بینیتی یا مارتنزیتی می تواند دلیل این پدیده باشد. بررسی سطوح شکست نمونه های ضربه نشان داد که مکانیزم شکست در ریزساختار مارتنزیت بازگشت داده شده از نوع حــفره ای اسـت؛ در حالی که سازوکار شکست در ساختار سه فازی از نوع کلیواژی است. حفره ای شدن سطوح شکست در ریزساختار مارتنزیت بازگشت داده شده به تشکیل کاربید در طول، فرایند بازگشت مربوط می شود.